Dyspenser feromonowy – Torzyśniad kasztanówka (Zeuzera pyrina)

Środek feromonowy do wabienia samców Torzyśniada kasztanówka (Zeuzera pyrina) do pułapek typu delta, pułapek lejkowych lub do przyklejania na opasce lepnej w celu zwiększenia skuteczności opaski.

Dyspenser (nosnik) nasączony jest wolno uwalniającą się substancją biologicznie czynną, która zwabia samce motyli tylko i wyłącznie tego gatunku.

Dyspenser należy wyjąć z opakowania i umieścić w pułapce.

Należy pamiętać, że feromon po wyjęciu z opakowania zachowuje zdolność wabienia przez co najmniej 2 miesiące. Na powietrzu trwałość feromonu jest krótsza i wynosi najczęściej od 4-6 tygodni (w zależności od warunków pogodowych).

Torzyśniad kasztanówka (Zeuzera pyrina) – motyl z rodziny Cossidae – trociniarkowate.

Motyle latają od czerwca do sierpnia.
Występuje zwykle w lasach liściastych i w sadach. Larwy drążą korytarze wewnątrz pędów, gałęzi i pni wielu gatunków drzew i krzewów, często także owocowych, przede wszystkim grusz i jabłoni. Powoduje ich osłabienie, a niekiedy nawet całkowite zamieranie.

Wygląd:

Skrzydła mają rozpiętość od 4,5 do 7,5 cm. Przednie skrzydła są białe z licznymi małymi plamkami w kolorze czarnym. Tylne skrzydła są półprzezroczyste. Na białym tułowiu znajduje się sześć dużych czarnych plamek. Samice są większe od samców.
Gąsienica jest żółtobiała.

Odżywianie i rozwój:

Polifag drzew i krzewów liściastych. Gąsienica wygryza w drewnie długie i puste chodniki. Rozwój gąsienicy trwa dwa lub trzy lata. Ekskrementy i trocinki usuwane są na zewnątrz. Przepoczwarczenie w miejscu żerowania.

Typ pożywienia: larwy żywią się drewnem różnych gatunków drzew, między innymi jabłoni (Malus), śliw i wiśni (Prunus) oraz wierzb (Salix)

Występowanie: prawie cała Europa, w tym Polska

Tryb życia: Prowadzi nocny tryb życia. Zimuje gąsienica. Nocą przylatuje do światła. W dzień przesiaduje na drzewach i murach.

Znaczenie w gospodarce:

Larwy drążą korytarze wewnątrz pędów, gałęzi i pni wielu gatunków drzew i krzewów, powodując ich osłabienie, a niekiedy nawet całkowite zamieranie. W ostatnich latach, szkodnik ten wyrządzał poważne szkody, niszcząc w niechronionych sadach ponad 30% jabłoni w wieku do 3 lat. W szkółkach i sadach towarowych uszkodzonych było do 5% gałęzi. Większość uszkodzeń obserwowano w sierpniu i wrześniu. Dwa szkodniki, należące do trociniarkowatych, tj. torzyśniad kasztanówka i trociniarka czerwica (Cossus cossus L.), uszkadzały 15–20% pni drzew w starych sadach towarowych i ponad 60–70% w sadach, w których nie prowadzono regularnej ochrony. Dynamikę lotu motyli Z. pyrina monitorowano odławiając motyle w pułapki feromonowe. Najbardziej efektywne w wychwytywaniu motyli są pułapki lepowe typu delta. Lot motyli trwa od połowy czerwca do początku września. Pułapki feromonowe mogą być pomocne w systemach IPO, dla sygnalizacji optymalnych terminów zabiegów ochronnych. Pożądane są dalsze badania dla określenia korelacji pomiędzy odłowami szkodnika na pułapkach feromonowych a występowaniem uszkodzeń.

Dorota