DYSPENSER FEROMONOWY HYLODOR – szeliniak sosnowiec (Hylobius abietis)/szeliniak świerkowiec (Hylobius pinastrii)

HYLODOR to syntetyczny feromon agregacyjny krajowej produkcji, stosowany na szeliniaka sosnowca (Hylobius abietis) i szeliniaka świerkowca (Hylobius pinastrii).

Zastosowanie feromonów:

Do wykrywania, prognozowania zagrożenia i zwalczania szeliniaków można stosować pułapki IBL-4 z HYLODOREM. Przy prognozowaniu należy wyłożyć 5-10 pułapek na 1 ha, a przy zabiegach ratowniczych 11-50. Pułapki należy wyłożyć najpóźniej do 15 kwietnia, kontrolować je raz lub dwa razy w tygodniu w zależności od temperatury i wielkości odłowów. Odłowione chrząszcze po wyjęciu z pułapek należy zniszczyć, a owady pożyteczne uwolnić. Przy wykładaniu pułapek należy bezwzględnie używać szablonu do wyciskania rowków. Znaczne ograniczenie populacji szeliniaków można uzyskać również przyczepiając HYLODOR do wałków pułapkowych opryskanych uprzednio insektycydem.

Szeliniak sosnowy (Hylobius abietis) i szeliniak świerkowy (Hylobius pinastrii) –  chrząszcze z rodziny ryjkowcowatych.

Obydwa gatunki szeliniaków są jednymi z najgroźniejszych szkodników upraw drzew iglastych.

Występowanie:

Ryjkowce te występują zwykle wspólnie na całym obszarze rozprzestrzenienia drzew iglastych. Chrząszcze szeliniaka sosnowca żerują prawie na wszystkich gatunkach drzew i krzewów iglastych i liściastych oraz na roślinności runa. Materiałem lęgowym dla obu gatunków są świeże pniaki po ściętych sosnach i świerkach.

Morfologia i biologia:

Oba gatunki są do siebie podobne. Chrząszcz szeliniaka sosnowca ma długość ciała 6-15 mm, a szeliniaka świerkowca 6-10 mm. Samice są większe i cięższe niż samce. Ciało szeliniaka sosnowca jest krępe, przedplecze walcowate z dwiema jaśniejszymi smugami. Ciało szeliniaka świerkowca jest smukłe, barwy czekoladowobrunatnej z wyraźnym połyskiem. U obu gatunków jaja są białawe, owalne, długości do 2 mm. Larwy również białe, długości 12-23 mm. beznogie, łukowato zgięte, z brązową głową oraz potężnymi żuwaczkami. Poczwarki kremowobiałe typu wolnego, z wyraźnie widocznym ryjkiem i dwoma wzgórkami na końcu ciała.
Biologia obydwu gatunków szeliniaków jest podobna. Zimują chrząszcze i larwy. Chrząszcze pojawiają się w kwietniu lub na początku maja, gdy temperatura powietrza osiąga 8-1O ^oC.
Rójka i składanie jaj trwają od kwietnia do września, z największym nasileniem w maju i drugiej połowie lipca lub w sierpniu.
Chrząszcze latają w późnych godzinach południowych lub wieczorem przy temperaturze powietrza ponad 14 ^oC. Od maja do września samice składają jaja na korzeniach (o grubości 1-10 cm) ściętych zeszłorocznych i tegorocznych sosen lub świerków. Jedna samica może pojedynczo lub partiami złożyć do 150 jaj. Stadium jaja w zależności od temperatury trwa od 7 do 30 dni.
Lęgnące się larwy żerują w korzeniach. Larwy po piątym stadium rozwojowym przystępują da przepoczwarczenia w korze lub bielu w wygryzionych kolebkach poczwarkowych zatkanych drobnymi wiórkami.
Stadium poczwarki trwa od do 4 tygodni. Część młodych chrząszczy lęgnie się w sierpniu tego samego roku, pozostałe, po przezimowaniu w miejscu przepoczwarczenia, pojawiają się wiosną następnego roku.
Chrząszcze prowadzą głównie nocny tryb życia- Sadzonki giną w wyniku przegryzania ich strzałek. W czerwcu i lipcu chrząszcze udają się w korony starych drzew, gdzie uszkadzają gałęzie.  W miejscach uszkodzonej kory powstają różnego typu zrakowacenia. Generacja jednoroczna lub dwuletnia.

Dorota